ZAINTZA BERDINTASUNEAN. Emakumeen egitekoa Pandemian eta zaintzaren Krisi Globalean

Dimentsio askoko krisi sistemikoan gaude,  zeina  gurutzatu  eta  erlazionatu  egiten  baita aurretik zeuden beste krisi batzuekin; esaterako, ekologikoa eta zaintza-arlokoa. Pandemiak agerian utzi ditu mugimendu feminista eta emakumeen kolektiboak egiten ari ziren zenbait aldarrikapen: giza bizitza zaurgarria da, eta giza ingurunearen, ingurumenaren eta ingurune komunitarioaren zeharo mendekoa. Ezerk ez du garrantzi handiagoa izan behar bizitza zaintzeak baino, pandemia dela-eta muturreraino prekario bihurtu eta ahuldu den bizitza.

Gaur, martxoak 8, Emakumeen nazioarteko egunean, pandemiak eta haren kudeaketak baldintzatutako urte honetan, aintzat hartu beharra dago emakumeek pandemia eta beraren ondorioak borrokatzeko mundu osoan egindako ekarpena. Zaintzaren ardura emakumeei egokitu zaie, bai zerbitzu publikoetan (osasungintza, hezkuntza, gizarte-zerbitzuak, merkataritza eta elikadura…) bai etxeen barruan, eta batez ere haiek eraman dute krisi sanitario eta sozial honetan funtsezkoak izan diren zerbitzu askoren zama. Emakumeen artean ere banaketa desorekatua da, klase sozialaren, arrazializazioaren eta migrazio- estatusaren arabera. Gainera, kasurik gehienetan egoera prekarioan egindako lanak dira.

Berdintasunik gabeko banaketa horrek, gainkargaz gain, eta hark emakumeen osasunari eta bizi-kalitateari dakarzkien ondorioez gain, zaintza-sistemaren prekaritatea ere azaleratu du, eta lehendik ere bazeuden desberdintasunak areagotu ditu. Gure gizarte-ereduak familiaren, eta, neurriz kanpoko proportzioan, emakumeen esku uzten ditu zaintza gehienak, bai ordainpekoak bai ordaingabeak; oso gutxi ematen dira eremu publikoan. Bestalde, egoera eta estatus okerreneko emakumeek (guraso bakarreko familien buruak, behartsuenak, kolektibo zaurgarrietakoak, indarkeria matxistaren biktimak...) neurri handiagoan jasaten dituzte zaintza-zamaren ondorio negatiboak.

Ondorioz, gizarteak bere aitorpena adierazteko moduak konpromiso irmoa izan behar du, berdintasunik gabeko banaketa bidegabe horri euskarria ematen dioten genero-arrakalak borrokatzeko konpromisoa. Desberdintasun horiek  agerikoak  dira emakumeek funtsezko zerbitzuetan egiten duten lanaren baldintzen prekaritateari begiratuz gero. Bada garaia zaintza-lan guztiei dagokien balioa emateko, eta aurrera egiteko erantzunkidetasun handiagoko eredu baterantz, pertsona guztientzat ekitate eta ongizate handiagoa sortzeko.

Udalak  gaude  lehen  lerroan,  pandemiari  eta  hark  pertsonengan  dituen  ondorioei  aurre egiten, eta liderrak izan behar dugu zaintzari eta haren hornikuntzari buruzko politika publikoak  bultzatzeko  orduan,  erantzunkidetasun  publikotik  abiatuta,  eta  arreta  emanez gizon eta emakumeen baldintza eta inpaktu desberdinei.

Erakundeok koordinatuta egoten jarraitu behar dugu, eta bideak zabaldu behar ditugu herritarrek, eta bereziki mota askotako emakumeen kolektiboek eta mugimendu feministak, benetan eta modu eraginkorrean parte har dezaten erabaki publikoetan.

Horregatik guztiagatik, Udal honek, bere eskumenen esparruaren barruan, honako konpromisoak hartzen ditu:

• ● Gizartean zaintza antolatzeko ereduari buruzko eztabaida bultzatzea eta eztabaida horretan  buru  izatea,  bizitza  erdigunean jartzean  oinarritzen  den  ikuspuntu  feminista batetik abiatuta, zaintzaren erantzunkidetasun sozial eta komunitarioranzko bidean.

• ● Analisia egitea, genero-ikuspuntutik,  kolektibo  zaurgarrienen  egoerari  eta beharrizanei buruz, baita COVID-19aren ondorioei buruz ere, eta horiei aurre egiteko premiazko neurriak martxan jartzea.

• ● COVIDaren krisiaren eragina arintzeko onartzen diren neurri guztietan genero- ikuspuntua gehitzen dela bermatzea, laguntzez eta babes-programez den bezainbatean.

• ● Konponbide bideragarriak aztertzea  eta  ezartzea   adingabekoen  eta mendekotasuna dutenen zaintzari laguntzeko tokiko zerbitzuentzat, zaintza baldintza duin eta bidezkoetan egin dadin saiatuz edo/eta erraztuz, bai ematen duenarentzat bai jasotzen duenarentzat ere.

• ● Berdintasun Planean datorren bezala, espresuki azpimarratzea emakumeen ahalduntzea, zaintzaren balioa, eta hari dagokionez gizonek duten erantzunkidetasuna.

• ● Berdintasuneko tokiko politikak garatzeko eta generoa tokiko politika guztietan zehar- lerroa   izateko   erabiltzen   diren   giza   baliabideak   eta   baliabide   tekniko   eta ekonomikoak sendotzea eta babestea.

• ● Tokiko zaintza-sare komunitarioei babesa ematea.

Amaitzeko, dei egiten diegu herritarrei Aiaran antolatutako ekintza eta mobilizazioetan parte hartzera.

Azken bi asteetan 249 kaleratze iragarri dituzte Aiaraldeko bi enpresek.

2021eko otsailaren 4an, Valvospaingo zuzendaritzak 79 langile kaleratuko zituela jakinarazi zuen, eta enpresa erabat itxiko zuela iragarri zuen, hartzekodunen konkurtso batean egon ostean.

Tubacexeko zuzendaritzak otsailaren 8an jakinarazi zion enpresa batzordeari Laudioko eta Amurrioko plantillako 150 langile kaleratzeko asmoa zuela.

Bi iragarkiak, eskualdean beste negozio txiki eta ertainen galerarekin batera, kolpe latza dira Laudio, Amurrioko  eta eskualde osoko industria-ehunarentzat eta enpleguarentzat, enplegu asko galdu direlako eta jarduera murriztu delako eskualdeko bi ekoizpen-zentrotan.

Aiarako Udalak, adierazpen instituzional honen bidez, bere kezka adierazten du bi erabakien aurrean, eta, aldi berean, bere esku dauden xedapen guztiak emateko borondatea adierazten du, enpresek iragarritako neurriak gauza ez daitezen.

1. Aiarako Udalak Valvospain enpresako langileei eta kaltetutako familiei elkartasuna adierazten die.
2. Aiarako Udalak elkartasuna adierazi die Tubacexek Laudion eta Amurrion dituen lantegietako langileei eta eragindako familiei, eta enpresa animatu du enplegu-erregulazioko espedientea bertan behera uztera, Amurrioko eta Laudioko lantegietan enpleguari eustea bermatuko duen akordio bat har dadin.
3. Aiarako Udalak enplegua suntsipenagatik kezka adierazi du, eta enpresa estrategikoen jarduera galtzea deitoratu du, enpresa horiek funtsezko eragileak baitira eskualde osoko industria-garapenean. Horregatik, Tubacex Laudioko, Amurrio eta Aiaraldeko traktore sozioekonomikoa izaten jarrai dezan laguntzeko prest agertu da, baita egoera iraultzeko eta eskualde osoan ohiko jarduera, enplegu eta kalitatezko lan-baldintzen ratioak ahalik eta lasterren berreskuratu ahal izateko lan egiteko ere.
4. Aiarako Udalak kalitatezko enplegua defendatzeko eta, Amurrion, Laudion zein Aiaraldean etorkizuneko industria-proiektu bati eusteko konpromisoa berretsi du. Era berean, Arabako Foru Aldundiari, Eusko Jaurlaritzari eta Espainiako Gobernuari eskatzen die modu proaktiboan joka dezatela industria-jarduerari eustearen alde eta kalitatezko enpleguaren alde gure sare ekonomikoan eta, bereziki, lurralderako proiektu estrategikoetan.
5. Aiarako Udalak Euskal Autonomia Erkidegoko Legebiltzarrari eskatzen dio bizkortu ditzala Aiaraldeko Gizarte eta Ekonomia Suspertzeko Lantaldearen lanak, ahal den neurrian, ahalik eta lasterren aktibatzeko eskualdearen egoera larriagotzeari aurre egiteko behar diren neurriak.
6. Era berean, Aiarako herritarrei dei egiten diegu gure herriko enpleguaren aldeko ekimenak eta mobilizazioak babestera.